مشاوره پیش از ازدواج

ازدواج یکی از اساسی ترین تصمیمات زندگی هر فرد است.

ازدواج موفق باعث افزایش سلامت جسم و روان است و بالعکس شکست در ازدواج باعث پیامدهای ناخوشایند فردی می گردد.

در این راستا مشاوره پیش از ازدواج علمی و اصولی ‌تواند می‌تواند به شناخت افراد از هم کمک کند. مشاوره پیش از ازدواج به افراد کمک می کند تا با چالش های پیش رو آشنا شوند و مهارت ها و راهبردهای لازم برای مقابله با آن را بیاموزند.

الگوهای انتخاب همسر

۱_الگوی همسان گزینی (کفویت_قرینه جویی)

۲_الگوی ناهمسان گزینی (تفاوت ها)

۳_الگوی پذیرش انطباق پذیری و مکملیت

۱_الگوی همسان گزینی:

طبق این الگو افراد جذب کسانی می شوند که شبیه خودشان است. از نظر شخصیتی، فرهنگی، طبقاتی و تحصیلی.

این شباهت ها می تواند در مسائل جزئی و یا در مسائل اساسی تر مانند خط قرمز ها و جهان بینی افراد باشد. به طور کلی افراد شخصی را انتخاب می کنند که در یک مسیر و قرینه باشند.

۲_الگوی نا همسان گزینی یا تفاوت ها

در این الگو فرد کسی را به همسری انتخاب می‌کنند که تفاوت‌های زیادی با آنها دارد. این تفاوت ها مانند اختلاف سنی خیلی زیاد، اختلاف طبقاتی خیلی زیاد و یا اختلاف مذهبی خیلی زیاد. به عنوان مثال فرد مذهبی با فرد غیر مذهبی ازدواج می کند.

این تفاوت ها در آینده  زندگی را با چالش هایی مواجه می‌کند.

این دو الگو امروز منسوخ شده است. امروزه الگوی سومی برای ازدواج مطرح شده است.

۳_الگوی مکملیت_ پذیرش_ انطباق پذیری

در این الگو افراد کسی را به همسری انتخاب میکنند که مکمل آنهاست. به عنوان مثال فرد درونگرا با فرد برونگرا ازدواج میکند. در زندگی زوجی گاهی در انجام اموری فرد برونگرا با توجه به ویژگی های شخصیتی خود وارد عمل میشود. مانند خرید مسکن که از قدرت بیان و ارتباطات بیشتری برخوردار است و گاهی فرد درونگرا به مسائل تربیتی مدیریتی و مطالعه و بالا بردن سطح آگاهی زندگی خانواده می پردازد. فرد برونگرا با پذیرش درونگرایی همسر بعضی اوقات در کنار اوست و  و فرد درونگرا با احترام و پذیرش شخصیت ویژگی های همسر، در جمع و فعالیتهای جمعی وارد می شود به این ترتیب هردو به سمت اعتدال پیش میروند.

 این حرکت از دو طیف برونگرایی و درونگرایی باعث ایجاد سبک شخصیتی میانگرا و تعدیل روحیه هر دو می شود. به این ترتیب نیاز نیست همسران هر دو درونگرا یا هردو برونگرا باشند.

شرط لازم داشتن روحیه پذیرش و انطباق پذیری است. در حقیقت به رشد یکدیگر و  ایجاد صمیمیت کمک می کنند و فرزندان هر دو ویژگی برونگرایی و درون گرایی را از والد کسب میکنند.

پس می توان گفت تفاوت های شخصیتی، فرهنگی و طبقاتی هم باعث اختلاف و تنش است و هم باعث تعدیل روحیه و صمیمیت زندگی و این بستگی به نگرش افراد دارد.

 اگر افراد قطب های متضاد شخصیت یکدیگر را بپذیرند و آن را فرصتی برای رشد و توسعه خود بدانند زندگی پربار تر و غنی تری دارند.

 اگر فرد پذیرش فرهنگ، دین، آداب و رسوم طرف مقابل را داشته باشد با احترام به ارزشهای خود باعث ایجاد فرهنگی جدید، سبک جدید و زندگی جدید در زندگی آینده میشود.

عوامل پیش بینی کننده موفقیت یا شکست ازدواج

۱_عوامل  کمّی که قابل رویت و عینی هستند.

۲_عوامل کیفی که قابل اندازه گیری نیستند و یک درمانگر و مشاور پیش از ازدواج از طریق مشاهده مصاحبه و تستهای روانشناسی به آن پی می برد.

عوامل کمّی:

  • سن
  • تحصیلات
  • اختلاف طبقاتی زیاد
  • تیپ و قیافه وظاهر
  • اعتیاد
  • عدم رضایت والدین
  • اختلاف نگرش ها و جهان بینی افراد.
  • تفاوت در مذهب

عوامل کیفی:

  • ویژگی های شخصیت
  • سبک های ابراز گری هیجانات
  • خانواده مبدا (طلاق والدین » خیانت_ خشونت –اعتیاد والدین
  • اختلالات روانی

ازدواج مناسب ازدواج است که حداقل فاکتورهای خطر ساز را داشته باشد.

 عوامل خطر عواملی است که وجود آنها در یک ازدواج باعث ناکارآمدی ازدواج می شود. این مجموعه عوامل توسط مشاور پیش از ازدواج قابل پیش بینی است. کار درمانگر و مشاور پیش از ازدواج دادن آگاهی و بینش نسبت به این موارد است.

در ادامه به توضیح بعضی از عوامل کمی و کیفی به اختصار می پردازیم:

  • عامل سن

در کشور ما تجارب بالینی نشان می دهد که تفاوت سنی زیاد بین خانوم و آقا و اختلاف سنی بالای دختر با پسر احتمال مشکل برخوردن در ازدواج را بیشتر میکند. کار مشاوره پیش از ازدواج به حداقل رساندن فاکتورهای خطر است.

 تاکید می کنم ممکن است زن و شوهری با وجود اختلاف سنی زیاد و یا بالا بودن سن خانوم از آقا ازدواج خوبی داشته باشند، اما مطمئناً از عوامل تعدیل کننده ای مانند پذیرش بهره برده اند که باعث شده فاکتورهای خطر ساز را خنثی کند.

 به عنوان مثال با آگاهی و درایت عوامل خطر ساز را پیش بینی و کنترل کرده ـ اند. مشاور پیش از ازدواج به محض مشاهده عوامل خطر اثرات خاصی که این موضوع بر آینده رابطه زوجی دارد و تبدیل شدن به رابطه والد_ کودک و کنترل شدن مرد توسط همسرش آگاهی لازم را می دهد و حتی راهبردهایی را برای تعدیل و حل و فصل این مسئله را فراهم می کند.

  • تحصیلات

تفاوت تحصیلات خانم از آقا احتمال به مشکل برخوردن ازدواج را بیشتر میکند.این یک فاکتور خطر ساز است.

 همچنین  خانوم از لحاظ پرستیژ منزلت شغلی و درآمد بالاتر از آقا باشد باز هم فاکتور خطرساز محسوب می‌شود. مشاوره پیش از ازدواج این مسئله را قبل از ازدواج به دختر و پسر توصیه می‌کند و به پسر و دختر توصیه های لازم را به منظور انطباق با شرایط موجود می دهد. چرا که بسیاری از این تصمیم گیری ها از روی هیجان بوده و بعد از سالها که از زندگی مشترک می گذرد متوجه میشوند که ما حرف یکدیگر را نمی فهمیم و اشتباه کرده ایم.

  • تیپ و قیافه

اگر خانم و آقا در لحظه اول تصور منفی از قیافه و ظاهر یکدیگر داشته باشند این مسئله یک فاکتور خطرساز است. چون نگاه منفی مثبت نمی شود ولی نگاه خنثی به زیبایی ممکن است تغییر کند.

 اگر اولین برخورد دختر و پسر باعث ایجاد احساسات منفی، سردی عاطفی در فرد شود این موضوع و نگرش کل مسئله زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد. معمولاً ازدواج های سنتی که پدر و مادر در آن نقش اساسی دارند در این مسئله دخیل است.

  • بیماری خاص

هر گونه بیماری خاص ژنتیک جسمی روانی و اختلالات شدید شخصیت و اعتیاد  از فاکتورهای خطر ازدواج است.

افراد به دلیل عشق رمانتیک و عشق در یک نگاه جذب این افراد می شوند ولی بعد از مدتی که عشق و هیجان پشت سر گذاشته شد پی به اشتباه خود میبرند.

مشاوره پیش از ازدواج هشدارهای لازم را به طرفین می دهد و در نهایت انتخاب با خود دختر و پسر است. اعتیاد یک فاکتور خطر برای ازدواج است و اگر فرد آن را پنهان کند مسئول است. کار مشاوره پیش از ازدواج شفاف سازی است.

  • عدم رضایت والدین

تفاوتی نمی کند که خانواده پسر یا دختر مخالف ازدواج باشند. اگر خانواده ای مخالف ازدواج باشند مشکلات زیادی پیش می آید. در کشور ما با توجه به مسئله جمع گرایی و احساس عاطفی و وابستگی به خانواده مبدا بهتر است دختر و پسر قبل از ازدواج رضایت خانواده را جلب کنند.

  • اختلاف طبقاتی خیلی زیاد

هرچقدر زوجی از نظر طبقه اجتماعی و اقتصادی به هم نزدیک باشند، موفقیت آنها بیشتر است.

هماهنگی میزان درآمد، سطح تحصیلات، نوع و وسایل زندگی و امکانات در دوام و بقای زندگی موثر است.

  • تفاوت های قومیتی و فرهنگی:

در کشور ما خرده فرهنگ ها و قومیت های متفاوتی با آداب و رسوم و هنجارهای خود وجود دارد که در بحث ازدواج، تعیین مهریه، جهیزیه، توزیع قدرت، مدیریت و تقسیم کار و حتی اشتغال خانم ها اثر دارد.

مشاور پیش از ازدواج این تفاوت‌ها و تضادهای فرهنگی و چالش های آن را به دختر و پسر نشان می دهد و از آنها می‌خواهد با این چالش ها به گفتگو بنشیند و به یک نتیجه واحد برسند.

 همچنین نگرش های دینی و مذهبی از مسائلی هست که باعث اختلاف و مشکلاتی در آینده می شود. بهتر است دختر و پسر قبل از ازدواج در مورد این مسائل با هم به گفتگو بنشینند و به یک پذیرش برسند.

عوامل خطرساز کیفی:

 سنجش این عوامل توسط فرد مشاور پیش از ازدواج انجام می گیرد از طریق مشاهده و سوالاتی هدفمند و سقراطی که در جلسه مشاوره انجام میشود.

  • اختلالات شخصیت

 به راحتی خود افراد قادر به شناخت و تشخیص آنها نیستند.

 در اغلب مواقع خانواده های آشفته فرزندان آشفته تربیت می کنند. فرزندان طلاق، اعتیاد، خشونت و خیانت مستعد بیشتری برای آسیب پذیری هستند. گرچه ممکن است از لحاظ ظاهری به موفقیت های اجتماعی خوبی برسند ولی از نظر شخصیتی و روانی و زخم های به یادگار مانده آسیب دیده اند. بعضی خانواده ها دچار سردی عاطفی هستند؛ بین پدر و مادر طلاق عاطفی صورت گرفته و فرزندان این خانواده آسیب بیشتری دیده اند.

  • قدرت در خانواده

در بعضی از خانواده ها قدرت در دست مرد است و در بعضی خانواده ها دست زن. سوالی که در اینجا از پسر یا دختر مطرح می شود این است که مدیریت خانواده و تصمیمات مهم در دست چه کسی است؟

  •  پسر در خانواده چه جایگاهی دارند ؟
  • فرزندان دختر چه جایگاهی دارند؟
  • چه مسائلی باعث نزاع و جنگ قدرت است ؟
  • آیا مشاجرات بین پدر و مادر فیزیکی است؟

این پرسش ها و پاسخ به آنها مسئله قدرت را نشان می دهد و نزاع و مشکل در خانواده مبدا پسر و دختر را شفاف میکند.

تحقیقات میدانی نشان می دهد که فرزندان چنین خانواده هایی در موقع ازدواج همین الگو را در پیش می‌گیرند. پسر میخواهد مانند خانواده خود قدرت در دست خودش باشد. این عادت های درونی باعث جنگ و نزاع در زندگی آینده می‌شود و هرکدام میخواهند سیستم خانواده را در اختیار قدرت و نفوذ خود گیرند و به یک رابطه برنده_بازنده برسند.

 مشاور پیش از ازدواج به دختر و پسر این آگاهی را می دهد و راهبردهای لازم را به آنان آموزش می دهد.

بهترین رابطه زوجی رابطه برد_برد است.رابطه ای است که هم دختر قدرت دارد و هم پسر.

 در بعضی شرایط مدیریت و آگاهی از آن موضوع در حیطه پسر است و در بعضی شرایط در حیطه دختر می باشد.

 زندگی مشترک یعنی اهداف مشترک، فعالیت های مشترک

مشاوره پیش از ازدواج آگاهی دادن به دختر و پسر است.

 زمانی که شکاف قدرت بین زوج به وجود آید الگوی رابطه زن و شوهری به سمت الگوی  مدیر _کارمند،رئیس_مرئوس،والد_کودک می رود که این الگوی ناصحیح باعث ناخشنودی در ازدواج می شود.

مشاور پیش از ازدواج علاوه بر دادن آگاهی، رهنمودی عمل می کند و به پسر و دختر آموزش می دهد که یک رابطه سالم زوجی رابطه ای است که “من و توی” دختر و پسر تبدیل به “ما” شود.

ادبیات زوج های موفق این است: ماشین ما، پول ما، قسط ما

درحقیقت پسر و دختر علاوه بر حفظ فضای فردی، فضای زوجی سالمی نیز دارند.

  • وابستگی فرزند به خانواده مبدا و روابط در هم تنیده

وابستگی به خانواده ، چسبندگی و تعلق خاطر افراطی باعث بروز مشکلاتی در زندگی پسر و دختر میشود.

 در اکثر مواقع پسر و دختر بعد از ازدواج دچار بلاتکلیفی در تصمیم گیری می ـ شوند که به حرف همسر گوش دهند یا والدین!

به همین دلیل وابستگی افراطی به خانواده اصلی یک فاکتور خطر است.

 مشاور پیش از ازدواج این وابستگی را مطرح می‌کند و راهبردهای لازم برای تصمیم گیری مناسب با احترام به بزرگتر ها و داشتن حریم و مرز برای زندگی خصوصی و تصمیم گیری مشترک را آموزش می دهد.

  • اختلالات شخصیت واختلالات خلقی

در بعضی از افراد اختلالات روانی، ناسازگاری، رفتارهای تکانشی و خشونت وجود دارد.

 فرزندان این خانواده ها به دلیل ژنتیک و تاثیر محیط آسیب های زیادی دیده اند. مشاور پیش از ازدواج به محض دیدن علائم و نشانه های این اختلالات، مسائل و مشکلات این انتخاب و زندگی با این افراد را یادآوری می کند.

اگر مشاور پیش از ازدواج این نشانه ها را در دختر و پسر تشخیص دهد به هر دو آنها پیشنهاد تست های روانشناسی و شخصیت می دهد.

چه افرادی برای ازدواج مناسب نیستند

  • افرادی که اختلال شخصیت دارند .
  • افرادی که نزدیکان درجه 1 آنها سابقه بیماری روانی و بستری شدن دارند.
  • افرادی که بدگمانی شدید، رفتار تکانشی، پرخاشگری، ناسازگاریف اعتیاد به مصرف مواد مخدر و الکل دارند.
  • افرادی که کنترل گر هستند.
  • افرادی که اختلال جنسی دارند.
  • افرادی که به بلوغ اجتماعی، روانی و هیجانی نرسیده اند.
  • افرادی که مسئولیت پذیر نیستند.

این  افراد ابتدا باید درمان شوند و سپس ازدواج کنند.

انگیزه فرد برای ازدواج

افراد به دلایل درست و منطقی ازدواج کنند نه بر اساس عقده ها و کمبود های خود.

 ازدواج مناسب و درست برای فرار از تنهایی مشکلات اقتصادی، لجبازی با خانواده مبدا، خشم و نفرت یا اعتراض به رفتار والدین و یا برای فراموشی از شکست عاطفی قبلی نباشد.

 دلایل ازدواج منطقی و رشد دهنده باشد. ازدواج با انگیزه ترحم و دلسوزی نیز فاکتور خطر ساز محسوب می شود.

 بهتر است دختر و پسر قبل از ازدواج در مورد مسائل مورد اختلاف خود مانند آداب و رسوم ازدواج در مسئله قدرت، مدیریت، ارتباط و رفت و آمد با خانواده خود، وظایف و مسئولیت های زندگی به یک گفتگوی مشترک برسند.

مشاور پیش از ازدواج در طول فرآیند مشاوره به دختر و پسر کمک می کند یکدیگر را بهتر بشناسند و به توافق جویی و تفاهم برسند و وظیفه مشاور این است که فضایی ایجاد کند تا زوج ها به دور از هرگونه شرم، ابهام و تعارف سوالات خود را بپرسند و در پاسخ آنها کاملاً صادق باشند.

 کتمان حقیقت به ضرر هر دوی آنهاست.

کلیات مسائل پرسیده شود وظیفه مشاوره پیش از ازدواج این است که به پسر و دختر بگوید افراد را همانگونه که اکنون هستند بپذیرند نه آن که قول میدهند در آینده باشند. لذا بهتر است به منظور ارزیابی دقیق‌تر زوجین کف توقعات را از یکدیگر در نظر بگیرند.

پسری که سیگار می کشد همین است این که قول داده بعداً ترک کند پذیرفته نیست.

 اگر رفتاری در طرف مقابل باعث آزار ماست جزء خط قرمز های ماست و نمی توانیم از آن چشم پوشی کنیم. به احتمال زیاد بعد از ازدواج هم وجود دارد و بهتر است احساسات خود را با احترام کنار گذاشته و نگاه منطقی تر و عمیق تری به این مسئله داشته باشیم .

مشاور پیش از ازدواج آموزش‌های لازم را جهت مرزبندی در زندگی به دختر و پسر آموزش می دهد. همچنین کمک می کند که پسر و دختر ابتدا به خودشناسی از خود برسند و قبل از اینکه دنبال این باشند که این شخص کیس مناسب ازدواج من است؛ بدانند:

  • آیا من کیس مناسب ازدواج هستم؟
  • آیا من آمادگی تشکیل خانواده را دارم؟
  • آیا من احساس خوشبختی موفقیت می کنم؟
  • آیا من به بلوغ اجتماعی اقتصادی روانی رسیده ام؟
  • من از زندگی چه می خواهم و اهداف من چیست؟

پاسخ به این سوالات افراد را به خودشناسی و رو به رو شدن با واقعیت و شناخته بهتر خود می رساند و افراد به این نتیجه می رسند  که برای ساختن یک زندگی خوب ابتدا باید روی جهان بینی، بلوغ پختگی و خودشناسی خود کار کنند و خود را رشد دهند.

کسی که به خودشناسی رسیده باشد می تواند دیگران را نیز بشناسد.

 کسی که روی نقاط قوت و ضعف خود کار کرده باشد قادر است زندگی موفقی برای خود و شریک زندگی خود داشته باشد.

انتخاب شریک زندگی مناسب بخشی از زندگی است.

 تحقیقات نشان می دهد علاوه بر انتخاب، سواد زندگی و رابطه و پذیرش به ساختن یک زندگی خوب کمک می کند.

هرچند یک انتخاب خوب در ازدواج نقش دارد اما اینکه فرد در زندگی چطور رفتار کند نقش مهم تری در تداوم ازدواج دارد. ازدواج و زندگی خوب  ساختنی است نه یافتنی.

دستاوردهای مشاوره پیش از ازدواج

  1. کم شدن استرس انتخاب
  2. شناخت از زوایای درونی و بیرونی یکدیگر
  3. آشنایی با باورها، ارزش ها، خط قرمزها و آداب و رسوم یکدیگر
  4. آشنایی راهبردهای لازم برای چالش های پیش رو
  5. تصمیم گیری عقلانی و احساسی

تعداد جلسات مشاوره:

تعداد جلسات مشاوره 4 تا 10 جلسه می باشد که بنا به تشخیص مشاور پیش از ازدواج ممکن است تغییر کند.

بعضی از جلسات به صورت فردی و بعضی به صورت مشترک برگزار می شود.

نتیجه گیری

در این مقاله در مورد مشاوره پیش از ازدواج و نقش آن در انتخاب همسر و همچنین در مورد الگوهای انتخاب همسر صحبت کردیم.

 دو الگوی همسان گزینی و ناهمسان گزینی امروزه منسوخ شده است و الگوی پذیرش و مکملیت و حرکت به سمت تعادل مورد تایید قرار گرفته است.زن و شوهر مکمل هم هستند نه قرینه ی یکدیگر و نه قطب متضاد هم.

مشاوره پیش از ازدواج علاوه بر آگاهی و بینش نسبت به شناخت عمیق و دقیق پسر و دختر رهنمودها و راهبردهای لازم برای مقابله با چالش های پیش رو را آموزش می دهد و در نهایت انتخاب با خود دختر و پسر است.

نیاز به مشاوره دارید؟ فقط باید فرم زیر را پر کنید

درخواست مشاوره

"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد

نام و نام خانوادگی

دیدگاه‌ خود را بنویسید